Les promoteurs de nouveaux comportements religieux en Iran
Résumé
مروجان رفتارهای نوین دینی: مطالعه موردی جمع های با رویکرد روان شناسی و عرفان
طی چند سال اخیر، جمعها یا کلاسهایی در سطح شهر تهران شکل گرفته که در آنها شیوههای نوینی برای "چگونه بهتر زیستن"، آموزش داده میشود. در این جمعها که اساسشان بر پایه دیدگاههای گوناگونی از جمله روانشناسی و عرفان قرار گرفته است، افراد به دنبال آن هستند که ضمن تجربه نوعی احساس معنوی و روحانی، چگونگی دستیابی به راههای خوشبختی، موفقیت و کمال را به صورت توامان تجربه کرده و در عین حال، به آرامش روحی برسند. پژوهش حاضر در پی آن بوده که ویژگیها و کارکردهای کلی این جمعها برای افراد شرکتکننده را مورد مطالعه قرار داده و مطابقت آموزههای آنها را با رفتارهای نوین دینی بررسی کند. مبنای نظری این پژوهش بر اساس نظریههای مطرح جورج زیمل، ماکس وبر و توماس لاکمن در حوزه جامعهشناسی دین سازماندهی گشته و پژوهش با استفاده از روشهای کمی و کیفی انجام شده است.
À partir de 1990 et surtout au cours des années 2000, plusieurs groupes de tailles différentes se forment à Téhéran et offrent des programmes et des formations de « psychologie de développement de soi » ou de « mysticisme islamique » à leurs adhérents. Ces groupes reposant sur des approches syncrétiques, prenant appui sur des perspectives et des ressources très diversifiées, cherchent à faire vivre à leurs fidèles une sorte d’illumination spirituelle, tout en prétendant offrir les moyens d’atteindre le bonheur, la réussite sociale, la maturité, l’épanouissement personnel, ainsi que la paix de l’esprit. A partir de deux études de cas, cet article montre comment ces groupes conduisent leur public à adopter de nouveaux « comportements religieux » dans leur vie, en se fondant soit sur une approche commune de la psychologie, soit un mysticisme islamique.