Các thanh điệu thanh hầu hoá và phi thanh hầu hoá dưới tác dụng của sự nhấn âm: các giá trị hệ số mở tiến dần đến cực đại

Alexis Michaud (1, 2) , Tuân Vu-Ngoc (3)

1 LPP - LPP - Laboratoire de Phonétique et Phonologie - UMR 7018
2 LACITO - Langues et civilisations à tradition orale
3 LIMSI - Laboratoire d'Informatique pour la Mécanique et les Sciences de l'Ingénieur

This article is essentially a Vietnamese translation of the following conference paper: Michaud, Alexis & Ngoc Tuan Vu. 2004. Glottalized and nonglottalized tones under emphasis: open quotient curves remain stable, F0 curve is modified. In Bernard Bel & Isabelle Marlien (eds.), Proceedings of Speech Prosody 2004, 745–748. Nara, Japan. https://hal.science/hal-00134409. Its topic is allophonic variation of lexical tones (fundamental frequency and voice quality) in different intonational contexts (various degrees of emphasis, emotions).

Cet article constitue une traduction (adaptée) de la communication de colloque suivante : Michaud, Alexis & Ngoc Tuan Vu. 2004. Glottalized and nonglottalized tones under emphasis: open quotient curves remain stable, F0 curve is modified. In Bernard Bel & Isabelle Marlien (eds.), Proceedings of Speech Prosody 2004, 745–748. Nara, Japan. https://hal.science/hal-00134409. Il porte sur la variation allophonique des tons lexicaux (hauteur et qualité de voix) en fonction de paramètres intonatifs (degré d'insistance, émotion).

Hai thanh “nặng” trong tiếng Việt Hà Nội (các thanh B2 và D2) có những đặc tính về chất lượng giọng nói tương phản mạnh mẽ: thanh B2, với sự siết thanh hầu, là khá giống với thanh D2 nhưng thanh D2 không bị siết lại. Dưới tác dụng của sự nhấn âm, độ đốc của các đường cong F0 được nâng lên và/ hoặc âm vực F0 được tăng lên. Các giá trị hệ số mở (được tính từ sự phái sinh của tín hiệu điện thanh hầu vốn được dung để biểu diễn những giá trị chính xác) được giữ lại, và thậm chí trở nên cực đại, dưới sự nhấn âm. Bài viết này tập trung miêu tả đường cong khuyếch đại. Khi có những thay đổi trong trường độ, chúng hình như phụ thuộc vào chủ ngôn.

Mots clés: open quotient; electroglottography; Vietnamese; lexical tones; voice quality; phonation type

Mots clés: vietnamien; tons lexicaux; qualité de voix; mode phonatoire; glottalisation; intonation; prosodie; quotient ouvert; électroglottographie

Mots clés: prosody

Domaines: Linguistique

Alexis Michaud, Tuân Vu-Ngoc. Các thanh điệu thanh hầu hoá và phi thanh hầu hoá dưới tác dụng của sự nhấn âm: các giá trị hệ số mở tiến dần đến cực đại. Ngôn ngữ, 2007, 38 (2), pp.46-52. ⟨hal-00135814⟩